Sacrifice and Freedom

Vocaal Ensemble Kwarts zingt over vrijheid

Een moeder die anno 1573 afscheid neemt van haar kinderen voordat ze ter dood wordt gebracht om haar doopsgezinde geloof en de grote 17de-eeuwse denker Spinoza die de overheid oproept tot tolerantie tegenover haar burgers. Offer en vrijheid, Roel van Oosten (1958) verbindt ze in zijn meeslepende compositie ‘Sacrifice and Freedom’.
De Haagse componist schreef het stuk voor koor, piano en slagwerk drie jaar geleden in opdracht van het jubilerende gezelschap Vocalise uit Ede. Dirigent Gerrit Maas herneemt het nu in Haarlem met een van zijn andere koren, Vocaal Ensemble Kwarts.
Roel van Oosten, die aan het Koninklijk Conservatorium bij Peter Schat en Louis Andriessen studeerde, schiep een veelzijdig oeuvre. In 2019 maakte hij een pianotrio voor het vijftiende concertseizoen van de Cruquiusconcerten. Van Oosten weet hoe hij voor amateurkoren moet schrijven en hoe hij grote onderwerpen kan toonzetten. In 2009 componeerde hij voor het Haags Toonkunstkoor ‘Mare Liberum’ op tekst van Hugo de Groot. 
Het thema vrijheid speelde ook een belangrijke rol in het leven en werk van Beethoven. Vocaal Ensemble Kwarts gedenkt zijn 250ste geboortejaar – na twee jaar corona-uitstel -alsnog met een tiental kortere stukken. Daaronder zijn vocale bewerkingen van klassiekers als de Mondschein-sonate en ‘Für Elise’.

Vocaal Ensemble Kwarts o.l.v. Geriit Maas m.m.v. Thijs Vermeulen (piano) en Arjan Roos (slagwerk) met ‘Sacrifice and Freedom’ van Roel van Oosten en muziek van Beethoven, op vrijdag 20 mei in de Oosterkerk in Haarlem. Aanvang: 20.30 uur. 


Les Moucherons

Kamerkoor Les Moucherons roept om vrede

Imagine

Het Haarlemse Kamerkoor Les Moucherons had in mei 2020 een bijzonder programma gepland ter herdenking van de bevrijding van Europa, toen precies 75 jaar geleden. 
In ‘Imagine!’ - naar het iconische nummer van John Lennon - zouden ze stukken van componisten als Pärt, Mauersberger en Gjeilo ten gehore brengen “die vragen, en ook bidden, om vrede en vrijheid”.
De corona-pandemie gooide ook hier roet in het eten. Nu het concert twee jaar later onder de titel ‘Imagine 2.0’ alsnog doorgaat is het thema actueler dan ooit.
Koorlid Anne Haaijman schreef destijds bijna profetisch in de nieuwsbrief van het koor: “Wij, die geen oorlog meer kennen en mogelijk daarom ook wel te zorgeloos vrede als ‘normaal’ beschouwen. Wij, die ons het leed van oorlogsvluchtelingen maar moeilijk kunnen voorstellen en aantrekken. Oorlog. Iets heel engs en onbestuurbaars dat ineens opduikt in mensenlevens.” Door de vluchtelingen en de beelden uit Oekraïne is het oorlogsleed inmiddels maar al te tastbaar geworden en lijkt vrede allesbehalve vanzelfsprekend.
Lennons woorden “imagine all those people livin’ life in peace” zullen komende zaterdag des te dringender werker. Het Trauermotet ‘Wie liegt der Stadt so wüst’ van Rudolf Mauersberger – geschreven na de verwoesting van Dresden – zal met de beelden van Marioepol op het netvlies nog aangrijpender klinken.De kracht van de muziek mag blijken uit een vocale versie van het Largo uit Dvoráks Negende symfonie, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gezongen in een vrouwenkamp op Sumatra. Zoals dirigente Antje de Wit zegt: “In spanningsvolle tijden kan muziek juist troosten, hoop geven, en bovendien met elkaar verbinden”.
Het Parnassia Strijkkwartet, bestaande uit studenten van de opleiding Docent Muziek van de Hogeschool Leiden, lardeert het kooroptreden met muziek van Rachmaninov en cellist Silvan Liklikuwata speelt delen uit de suites van J.S. Bach.
Les Moucherons zou in 2020 met het programma ook naar Ieper reizen. De Vlaamse stad werd in de Eerste Wereldoorlog volledig verwoest. De slachtoffers van de loopgravenoorlog  worden er nog iedere dag herdacht. Ook die reis vindt alsnog plaats. Op 26 mei zal Les Moucherons zingen bij de dagelijkse Last Post ceremonie en twee dagen later bij een Herdenkingsbijeenkomst van de Vrienden van ‘In Flanders Fields’. Daar zal het koor bloemen leggen voor twee Haarlemse slachtoffers.

Kamerkoor Les Moucherons o.l.v. Antje de Wit m.m.v. het Parnassia Strijkkwartet en Silvan Liklikuwata (cello) met ‘Imagine 2.0’, op zaterdag 14 mei in de Dorpskerk in Santpoort-Noord. Aanvang: 20.00 uur.

Voor meer informatie zie: www.lesmoucherons.nl


Haydns Schepping

Haydns meesterlijke schepping

Haydns 'Schöpfung'

Ordetroepen moesten eraan te pas komen om de mensenmassa in bedwang te houden bij de première van Haydns oratorium 'Die Schöpfung' in 1798 in het paleis Schwarzenberg in Wenen. De uitvoering was slechts toegankelijk voor de leden van het ‘Gesellschaft der Associirten’ een club van adellijke muziekliefhebbers. Maar het volk stroomde toe om een glimp op te vangen. De ‘gewone man’ moest nog bijna een jaar wachten om het wonder van Haydns schepping te ondergaan tijdens de eerste openbare uitvoering in het Burgtheater.
En een wonder was het. Ongehoord de manier waarop Haydn in de ouverture orde uit de chaos laat ontstaan. Magisch de wijze waarop het eerste licht over de wereld straalt met een groots c-groot akkoord. Imposant de grote koren waar elke van de drie delen mee eindigt.
De zestiger Haydn was aan het einde van de achttiende eeuw op de top van zijn kunnen. Roem vergaarde hij tijdens twee reizen naar Engeland waar hij met zijn 'Londense' symfonieën een sensatie had veroorzaakt. Daar ook raakte hij diep onder de indruk van een uitvoering van een van Händels oratoria. Zoiets wilde hij ook schrijven. 
Juist toen drukte iemand hem een nooit gebruikt libretto in handen over de schepping van de aarde. Haydns mecenas baron Van Swieten zag in de tekst een buitenkans voor de componist om “de volle kracht van zijn onuitputtelijke genie” uit te kunnen drukken.
De baron kreeg gelijk. Het libretto, gebaseerd op het bijbelboek Genesis en op ‘Paradise lost’ van Milton, sluit naadloos aan op Haydns eigen optimistische geloofsovertuiging. Nooit eerder voelde de componist zich naar eigen zeggen zo vroom als tijdens het schrijven van ‘Die Schöpfung’. Hij toont zijn muziek de wonderen van de schepping: je hoort er het water kolken en weer tot rust komen, de vogels kwinkeleren, de wormen kronkelen, de insecten zoemen en de leeuw brullen. Haydns uitgever Breitkopf & Härtel zag in 1801 in het stuk een perfecte combinatie van verheven toonkunst en populaire, toegankelijke muziek.
Niet voor niets is ‘Die Schöpfung’ al meer dan twee eeuwen geliefd bij zangers en luisteraars. Komende zondag zingt het Oratorium Koor Bennebroek onder leiding van dirigent Frank Hameleers Gods lof. Sopraan Maartje Rammeloo en bariton Pieter Hendriks kruipen in de huid van Eva en Adam. Samen met de tenor Jan-Willem Schaafsma vertolken ze ook de drie aartsengelen Gabriel, Rafael en Uriel. Het Promenade Orkest blaast de schepping instrumentaal leven in.

Oratorium Koor Bennebroek en Het Promenade Orkest o.l.v Frank Hameleers met ‘Die Schöpfung’ van Haydn, op zondag 15 mei in de Philharmonie in Haarlem. Aanvang: 14.30 uur.


Queen Mary

Gedeelde liefde voor Purcell

Henry Purcell

De Engelse componist Henry Purcell is een van de grote liefdes van fluitiste en dirigente Frédérique Chauvet. Niet zo vreemd dus dat zijn muziek steeds weer terugkeert op het repertoire van haar eigen BarokOpera Amsterdam.
Voor het 20-jarige bestaan van het muziektheatergezelschap in 2020 creëerde Chauvet samen met regisseur Sybrand van der Werf een semi-opera met muziek van Purcell. 
Het onderwerp 'Queen Mary' lijkt niet toevallig gekozen. De 17de-eeuwse Engelse koningin deelt met Chauvet haar bewondering voor Purcell. Als hofcomponist legde die de belangrijke gebeurtenissen uit het leven van Mary II en haar Nederlandse echtgenoot stadhouder-koning Willem III vast. Voor de verjaardag van de koningin op 30 april schreef hij zijn Odes to Queen Mary, meer dan oppervlakkige gelegenheidswerkjes. En toen de geliefde vorstin in 1694 plotseling stierf componeerde hij indrukwekkende Funeral Music.
Chauvet kon ook putten uit de semi-opera 'The Fairy Queen', geschreven ter gelegenheid van het vijftienjarige huwelijksfeest van Mary en Willem en uit 'King Arthur' dat ook de lof van koning Willem III bezingt.
Regisseur Van der Werf dook voor de tekst in de correspondentie van het koningspaar en verdiepte zich in geschriften uit hun tijd. Ze bieden een leerzaam inkijkje in het Europa van het eind van de 17de eeuw.
De jubileumtour van 2020 werd verstoord door de corona-pandemie. De voorstelling die ruim twee jaar geleden in de Haarlemse Stadsschouwburg gepland stond, vindt nu alsnog plaats. Gelukkig maar.

BarokOpera Amsterdam o.l.v. Frédérique Chauvet met 'Queen Mary', op zaterdag 7 mei in de Stadsschouwburg in Haarlem. Aanvang: 20.00 uur.


Goud van Oud

Zang en vriendschap zingt  beste van afgelopen tien jaar

Zang en Vriendschap

Na twee jaar Corona-beperkingen is Zang en Vriendschap weer terug op het podium. Net als vijf jaar geleden geeft het zeventig-koppige mannenkoor weer een speciaal moederdagconcert waarin klassieke composities en populaire nummers elkaar afwisselen.
De leden en hun partners mochten hun favorieten kiezen uit de oude doos en zo zingt het koor onder de titel 'Goud van Oud' de mooiste stukken uit de afgelopen tien jaar."Allemaal bekende nummers", zegt voorzitter Bert Koopman, "die door het publiek zeker worden herkend." 
Zo klinkt de koor-versie van 'Der Lindenbaum' uit Schuberts liederencyclus 'Winterreise' naast 'Love of My Life' van Queen. Het 'Pater noster' van de Haarlemse organist en componist Albert de Klerk - volgens de Facebook-pagina van het koor "één van de mooiste nummers die wij kunnen zingen" - staat op het programma, maar ook het gouden oude 'Softly as I leave you'.
De veelzijdige sopraan Wilma Bierens soleert onder andere in de aangrijpende aria 'La Vergine degli Angeli' uit Verdi's opera 'La forza del destino'.

Koninklijk Haarlems Mannenkoor Zang en Vriendschap o.l.v. Arno Vree m.m.v. Wilma Bierens (sopraan) Gerrie Meijers (piano) met 'Goud van Oud', op zondag 8 mei in de Kleine Zaal van de Philharmonie in Haarlem. Aanvang: 14.30 uur. Voor meer informatie zie: www.zangenvriendschap.nl

Klinkend Haarlem - webkrant voor klassieke muziek in en om Haarlem