Franz Schmidt

Meesterwerk voor de linkerhand

Franz Schmidt

Uit beperkingen bloeien vaak mooie dingen op. Als pianist Paul Wittgenstein in de Eerste Wereldoorlog zijn rechterarm niet had verloren dan hadden we het moeten stellen zonder Ravels Pianoconcert voor de linkerhand en zonder Prokofjevs Vierde pianoconcert. Paul Wittgenstein kreeg, soms met een flinke zak geld, talloze componisten zover stukken speciaal voor hem te schrijven. Lang niet al die composities hebben echter repertoire gehouden. Veel stukken liggen op boekenplanken te verstoffen.
Tot de geschiedenis zich herhaalt. Omdat pianist Folke Nauta door een neurologische storing niet meer met zijn rechterhand kon spelen dook hij in de schatkamer van de muziek voor piano linkerhand.
Samen met het Prisma Strijktrio begon hij het Wittgenstein Project dat de artistieke nalatenschap van de eenarmige pianist wil uitdragen.
Aanstaande zondag doen ze Muzenforum in Bloemendaal aan met onder andere het omvangrijke Kwintet in A-groot van Franz Schmidt.
Ooit was deze Schmidt een van de groten van het Weense muziekleven. Na de Tweede Wereldoorlog is zijn muziek in de vergetelheid geraakt. Hij was als een hofleverancier van Wittgenstein. Hij schreef een pianoconcert, solo-werken, en liefst drie kwintetten voor hem.
Het Kwintet in A-groot uit 1938 is een meesterwerk. Het is geschreven voor piano linkerhand, drie strijkers en klarinet. Een bijzonder vruchtbare combinatie die fluwelen melodielijnen, een hechte samenklank en een heldere basis samenbrengt.
Voor de omvang van het stuk geldt dan weer niet dat minder meer is. Met vijf delen, waaronder een reeks variaties, duurt het ruim een uur. 
Schmidt neemt uitgebreid de tijd om zijn materiaal neer te zetten en zijn thema's uit te spinnen. 
Door de grote afwisseling in sfeer, instrumentatie en stijl verveelt het werk geen moment. Met zijn vaak pakkende melodieën voert de componist je mee.

Folke Nauta (piano linkerhand), Lars Wouters van den Oudenweijer (klarinet) en het Prisma Strijktrio met werken van Johann Strauss jr., Mozart, Johann Schrammel en Franz Schmidt, op zondag 24 april in het Gemeentehuis van Bloemendaal. Aanvang: 11.00 uur.


Related Articles

Matthaus COV Haarlem

Spaghetteria Rusticana

Doulce Memoire

Klinkend Haarlem - webkrant voor klassieke muziek in en om Haarlem